Ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία της Κρήτης, που αποτέλεσε καθοριστικό σημείο για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού
Στις 25 Αυγούστου 1898 η πόλη του Ηρακλείου συγκλονίστηκε από τη μανία του τουρκικού όχλου, που ξέσπασε με μανία κατά των χριστιανών. Πρόκειται για μια ημέρα κατά την οποία εδώ και έναν αιώνα οι Ηρακλειώτες τιμούν τη μνήμη των θυμάτων.
Tα γεγονότα που οδήγησαν στη μεγάλη σφαγή και τελικά στην απελευθέρωση της Κρήτης ξεκίνησαν ουσιαστικά δύο χρόνια νωρίτερα, με ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης και των Μεγάλων Δυνάμεων, καθώς και της άρνησης των τουρκικών αρχών να αποχωρήσουν από το νησί.
Για την ομαλή μετάβαση της εσωτερικής διοίκησης της Κρήτης από το σουλτανικό σύστημα στο νέο καθεστώς της αυτονομίας, έπρεπε να εγκατασταθούν στις διάφορες θέσεις οι νέοι υπάλληλοι του Εκτελεστικού της Κρήτης.
Καθώς απόσπασμα του Αγγλικού στρατού εγκαθιστούσε στο Ηράκλειο τους φορολογικούς υπαλλήλους το πρωί της 25η Αυγούστου 1898, ο εξαγριωμένος τουρκικός όχλος, με την παρότρυνση των τουρκικών στρατιωτικών και διοικητικών αρχών, κινήθηκε σε μια πρωτοφανούς αγριότητας σφαγή του άμαχου πληθυσμού, στην τότε οδό Πλάνης ( μετα μετονομάστηκε σε οδό 25η Αυγούστου ), με εμπρησμούς και λεηλασίες σπιτιών και καταστημάτων των χριστιανών.
700 Έλληνες και 17 Άγγλοι και ο πρόξενος σφαγιάστηκαν στο Τουρκοκρατούμενο τότε Ηράκλειο, μεταξύ των θυμάτων ήταν και ο Λυσίμαχος Καλοκαιρινός, υποπρόξενος της Αγγλίας στο Ηράκλειο, καθώς και δεκαεπτά Άγγλοι στρατιώτες. O αγγλικός στόλος αναγκάστηκε να κανονιοβολήσει την πόλη, ολοκληρώνοντας την καταστροφή.
H μεγάλη σφαγή του Ηρακλείου επέσπευσε τη λύση του Κρητικού Ζητήματος. Tα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία παρουσίασαν το δράμα της πόλης του Ηρακλείου με τα μελανότερα χρώματα και δημοσίευσαν καταλόγους των θυμάτων και των προσφύγων. . H πόλη τέθηκε υπό την αυστηρή επιτήρηση των στρατευμάτων των Μεγάλων Δυνάμεων και άρχισαν ανακρίσεις για την ανεύρεση και τιμωρία των πρωταιτίων.
H διαδικασία της τιμωρίας των ενόχων άρχισε στις 8 Σεπτεμβρίου 1898. Απαγχονίστηκαν δεκαεπτά Τουρκοκρητικοί, που θεωρήθηκαν πρωταίτιοι και υποκινητές των βιαιοπραγιών, ενώ πολλοί άλλοι καταδικάστηκαν σε πολυετείς φυλακίσεις και εξορίες.
O δρόμος προς την ελευθερία είχε ανοίξει. Στις 2 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς και ο τελευταίος τούρκος στρατιώτης εγκατέλειπε οριστικά την Κρήτη. Στις 5 Νοεμβρίου 1898 οι Κρήτες κατέθεσαν τα όπλα, υπακούοντας στην εντολή του Εκτελεστικού, για να διευκολυνθεί η ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας στον εντολοδόχο των Μεγάλων Δυνάμεων πρίγκηπα Γεώργιο, ο οποίος έφθασε στην Κρήτη ένα μήνα αργότερα, στις 9 Δεκεμβρίου 1898.
H μακραίωνη περίοδος της τουρκοκρατίας στην Κρήτη είχε τελειώσει.
Απόσπασμα από την Βιβλιογραφία: «Iστορία της Kρήτης» του Θεοχάρη Δετοράκη, «Θέματα Nεοελληνικής Iστορίας» του Παιδαγωγικού Iνστιτούτου.
Ακολουθήστε το Cretanmagazine στο Google News και στο Facebook
